Arkeobotanik

Dr. Müge Ergun (Koç Üniversitesi-Anamed, İstanbul)

Dr. Carolyne Douché (MNHN, Paris)

Prof. Margareta Tengberg (MNHN, Paris)

Prof. George Willcox (CNRS, Fransa)

Arkeobotanik, insanların bitki kullanım ve tüketim biçimleri ile çevresel koşulların ve insanların çevreye olan etkisinin araştırıldığı; bitkisel kalıntıların incelenmesine dayalı bir bilim dalıdır. Aşıklı’da arkeobotanik araştırmalar topluluğun yerleştiği dönemden itibaren yetiştirdiği ve çevreden topladığı bitkileri saptayarak bunların kullanım biçimlerini belirlemeyi; bitkilerin topluluğun günlük ve mevsimsel faaliyetleri ile sosyal-organizasyonunu nasıl etkilediğini anlamayı ve yerleşim süresince topluluğun içerisinde yaşadığı çevreyi tanımlamayı hedefler. Çeşitli buğday, arpa ile kara burçak, mercimek gibi baklagilleri kapsayan ve Batı Kapadokya’da bilinen en erken tarımsal faaliyetlerin gözlemlendiği Aşıklı’da, tarımın başlangıcı çerçevesinde insan-bitki etkileşimi de araştırma konularındandır. Bu doğrultuda, sistemli şekilde toplanan toprak örnekleri suda yüzdürme tekniği (flotation) ile işlemden geçirilir. Daha sonra bitkisel kalıntılar binoküler mikroskop altında incelenir ve tanımlanır. Aşıklı Höyük’te arkeobotanik çalışmalar Ufuk Esin’in başkanlığı süresince 1990’lı yıllarda Hollandalı araştırmacılar Willem Van Zeist, Gerrit Jan de Roller ve Henk Woldring tarafından sürdürülmüştür. Füsun Ertuğ, Aşıklı’nın bulunduğu Kızılkaya Köyü’nü kapsayan etnobotanik çalışmalar gerçekleştirmiştir. Günümüz araştırmaları ise uluslararası bir ekip tarafından yürütülmektedir. Bitkisel kalıntıların incelenmesi ve mevcut araştırma sorunsallarının yanı sıra deneysel tarlada çevrede halen doğal olarak yetişen yabani einkorn buğdayının tarımı ve hasadı yapılmakta; deneysel arkeoloji çerçevesinde bitkilerle boyama gibi çalışmalar sürdürülmektedir.

 

Fitolit analizleri

Dr. Georgia Tsartsidou (Ephorate of Palaeoanthropology-Speleology, Yunanistan)

Georgia Tsartsidou, PhD, is an archaeologist working on phytolith analysis in several archaeological sites of Greece, Cyprus, Albania, Hungary and Turkey. She has conducted ethnoarchaeological research in Greek traditional villages where phytoliths were tested as a tool for understanding the use of space and the agropastoral activities carried out. Her publications include an entry on ethnogeoarchaeology in the Encyclopaedia of Geoarchaeology (Springer) and several articles on phytolith assemblages from modern plants, as well as from sediments of ethnographic and archaeological environments. Her current research is mainly focused on early Neolithic sites of Greece (Paliambela) and Turkey (Asikli Höyük, Körtik Tepe). The analysis of phytolith assemblages from Asikli will shed some light on the use of plants and the use of space through time. Issues that are addressed are the plant material used for the several constructions (basketry, matting, roofing) and the everyday activities performed that are related to early farming and pastoralism.